اگر تابه‌حال کور شدن دندان را تجربه کرده‌اید، پس به خوبی از علائم آن آگاه هستید. مقداری بستنی سرد گاز می‌زنید یا مقداری نوشابه را قورت می‌دهید و ناگهان دچار درد دندان می‌شوید.
اگر به‌ندرت یا مکرر این را تجربه می‌کنید، مطمئن باشید که شما تنها نیستید. محرک‌های اولیه کوری دندان مصرف غذاها و نوشیدنی‌های اسیدی، سرد، گرم، ترش یا شیرین، تنفس هوای سرد و یا مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن دندان‌های خشن است. در بیشتر موارد، علائم به صورت درد ناگهانی، تیز و گاهی عمیق در دندان ظاهر می‌شود که سپس از بین می‌رود.
چیزی که بسیاری از افراد مبتلا به کوری دندان نمی‌دانند این است که چرا این درد را تجربه می‌کنند. اگر می‌خواهید به ریشه کوری دندان خود پی ببرید و راه حل مناسبی را شناسایی کنید، بنابراین بهتر است بدون هیچ مقدمه‌ای، بیایید نگاهی به برخی از شایع‌ترین علل کوری دندان بیندازیم.
چه چیزی باعث کوری دندان می‌شود؟
علت اصلی کوری دندان از بین رفتن یک پوشش محافظ در اطراف عاج دندان یا ماده‌ای است که بیشتر قسمت داخلی هر دندان را تشکیل می‌دهد. عاج معمولاً توسط مینا (پوشش خارجی هر دندان)، سمنتیم (که از ریشه دندان در زیر خط لثه محافظت می‌کند) و لثه (که بیشتر به محافظت از ریشه دندان کمک می‌کند) محافظت می‌شود. این لایه محافظ هنگامی که این اتفاق می‌افتد، گرما، سرما، اسیدیته و غیره می‌توانند به سلول‌ها و اعصاب دندان نفوذ کنند و در نتیجه ایجاد حساسیت کنند.
عواملی که می‌توانند درازدست دادن مینای دندان نقش داشته باشند این موارد شامل موارد زیر است:
مسواک زدن خیلی سخت
استفاده از مسواک سفت و یا مسواک زدن شدید می‌تواند مینای دندان را از بین ببرد. مسواک زدن بیش از حد خشن می‌تواند باعث تحلیل لثه شود که ریشه دندان را آشکار می‌کند و ممکن است حساسیت ایجاد کند.
خوردن یک رژیم غذایی اسیدی و یا با قند بالا
مصرف غذاها و نوشیدنی‌های اسیدی و یا شیرین مانند نوشابه، قهوه، سس گوجه فرنگی، آب نبات، کربوهیدرات‌های تصفیه شده و مرکبات می‌تواند مینای دندان را فرسایش دهد و در نتیجه عاج دندان را آسیب‌پذیرتر کند.
استفاده از دهان‌شویه اسیدی
همان‌طور که غذاهای اسیدی می‌توانند مینای دندان را از بین ببرند، دهان‌شویه‌های اسیدی نیز می‌توانند مینای دندان را از بین ببرند. استفاده طولانی مدت از دهان‌شویه‌های اسیدی (مانند آنهایی که حاوی الکل یا سایر مواد شیمیایی خشن هستند) می‌تواند حساسیت موجود را بدتر کند.
دندان‌قروچه
ساییدن یا فشردن دندان‌ها به طور منظم (چه در شب و چه در روز) می‌تواند به تدریج مینای دندان را از بین ببرد و عاج را کمتر محافظت کند.
بیماری لثه
بیماری‌های لثه مانند التهاب لثه و بیماری پریودنتال معمولاً لثه را تحریک می‌کنند که می‌تواند ریشه دندان‌ها را آشکار کند و باعث حساسیت شود.
استفاده مکرر از محصولات سفید کننده
محصولات سفید کننده دندان دلیل شایع کوری دندان هستند. به این دلیل که برخی از مواد شیمیایی سفیدکننده اضافه شده به این محصولات روی مینای دندان خشن عمل می‌کنند و می‌توانند به‌مرورزمان آن را از بین ببرند.
دندان‌های شکسته یا پوسیده
دندان شکسته یا پوسیده در برابر باکتری آسیب پذیر است که در این شرایط باکتری‌ها ومواد غذایی می‌تواند از طریق شکاف وارد عاج دندان شده و باعث درد یا حساسیت شود.
اقدامات اخیر دندانپزشکی
روش‌های معمول دندانپزشکی مانند جرم‌گیری حرفه‌ای، قرار دادن روکش، پر کردن و ترمیم دندان ممکن است دندان را تحریک کند و سبب کوری دندان شود. خبر خوب این است که این نوع حساسیت معمولاً موقتی است و در طی چند هفته به خودی خود از بین می‌رود.
مهم نیست علت کوری دندان شما چیست، اولین قدم برای درمان کوری دندان مشورت با دندانپزشک است. آنها به شما کمک می‌کنند تا به آنچه باعث حساسیت شما می‌شود پی ببرید و یک برنامه درمانی مناسب برای شما ارائه دهید.
درمان کوری دندان
چگونه با کوری دندان در برابر سرما مقابله کنیم؟
یک تکه بستنی یا یک جرعه نوشابه یخی؛ اگر دندان‌های حساسی دارید، این غذاها و نوشیدنی‌های سرد روزمره می‌توانند به طور غیرمنتظره‌ای باعث ایجاد درد سریع شوند.
این به این دلیل است که با گذشت زمان، لایه محافظ مینای دندان شما می‌تواند فرسوده شود و بخش نرم و داخلی دندان شما به نام عاج، جایی که اعصاب در آن زندگی می‌کنند، نمایان شود. برخی محرک‌ها، از جمله غذاهای سرد، نوشیدنی‌ها یا حتی هوای سرد می‌توانند اعصاب را تحریک کنند و باعث ایجاد درد کوتاه و تیز شوند که به عنوان کوری دندان نیز شناخته می‌شود.
در اینجا چند نکته برای مقابله با محرک‌های حساسیت به سرما و درمان کوری دندان به سرما به صورت روزانه آورده شده است.
5 راه برای کمک به درمان کوری دندان در برابر سرما
1- از طریق نی بنوشید
نوشیدنی‌های سرد می‌تواند دردناک باشد. در عوض شما می‌توانید آنها را از طریق نی بنوشید تا مایع فقط روی زبان شما برای درک طعم قرار بگیرد و بدون برخورد به دندان‌ها قورت داده شود با این روش کمتر احتمال دارد که باعث ایجاد حساسیت شود. بستنی و نوشیدنی‌های خیلی خنک می‌تواند منجر به کوری دندان شود.
2- دسر را متفاوت بخورید
لازم نیست دسرهای منجمد مورد علاقه خود را از رژیم غذایی خود حذف کنید، فقط سعی کنید آنها را متفاوت بخورید. به جای گاز زدن بستنی، آن را لیس بزنید. به این ترتیب، از تماس مستقیم آن با دندان‌های خود جلوگیری می‌کنید و از خوردن آن لذت می‌برید.
3- از طریق بینی نفس بکشید
برای جلوگیری از آسیب و حساسیت ورود هوای سرد به دهان و برخورد با دندان‌های حساس، دهان خود را بپوشانید و وقتی بیرون هستید از بینی نفس بکشید تا دندان‌هایتان در معرض دید قرار نگیرند.
4- مراقبت خوب از دهان و دندان
با مسواک زدن دو بار در روز با یک مسواک نرم یا برقی و با نخ دندان کشیدن هر روز خطر حساسیت به سرما را کاهش دهید. یک برنامه خوب مراقبت از دهان می‌تواند به محافظت از دندان‌های شما کمک کند و از شرایطی مانند سایش مینا یا تحلیل لثه که می‌تواند منجر به ایجاد دندان‌های حساس شود، جلوگیری کند.
5- استفاده از خمیر دندان مخصوص دندان‌های حساس
خمیر دندان‌های درمان کوری دندان حاوی موادی هستند که به کاهش حساسیت کمک می‌کنند و از دندان‌های شما محافظت می‌کنند، بنابراین می‌توانید از غذاها، نوشیدنی‌ها و فعالیت‌های سرد مورد علاقه خود به طور کامل لذت ببرید.
کور شدن دندان پس از اقدامات دندانپزشکی
برخی از افراد پس از پر کردن دندان درد یا ناراحتی را تجربه می‌کنند. دندان‌های فرد ممکن است به دلیل تحریک عصبی، واکنش آلرژیک یا تراز نادرست بایت آسیب ببینند.
حساسیت بعد از پر کردن دندان رایج است و معمولاً با گذشت زمان از بین می‌رود.
با این حال، اگر فرد دچار درد شدید یا ناراحتی همراه با علائم دیگر مانند تب یا تورم شد، باید فوراً با دندانپزشک خود تماس بگیرد.
در این بخش از مقاله به این می‌پردازیم که چرا ممکن است فردی پس از پر کردن دندان دچار حساسیت شود، چگونه آن را درمان کند و چه زمانی به دندانپزشک مراجعه کند. ما همچنین سایر علل احتمالی کوری دندان را بررسی می‌کنیم.
بعد از پر کردن دندان چه انتظاری باید داشته باشم؟
پر کردن یک روش دندانپزشکی است که هرگونه پوسیدگی را از روی دندان تمیز می‌کند و سپس فضا را با مواد جدید پر می‌کند. پس از تزریق داروی بی حسی در اطراف دندان، دندانپزشک ناحیه پوسیده دندان را معمولاً با مته دندان تمیز می‌کند سپس فضا را با آمالگام یا کامپوزیت پر می‌کند. هنگامی که اثر بی‌حس‌کننده از بین رفت، ممکن است فرد در اطراف دندان حساسیت و یا درد داشته باشد.
کوری دندان پس از پر شدن چگونه است؟
هنگامی که فردی دندان حساس دارد، ممکن است متوجه شود که محرک‌های خاصی باعث ایجاد یک احساس درد موقت و ناراحت کننده در دندان پر شده یا ناحیه اطراف آن می‌شود. ممکن است مانند شوک یا درد ناگهانی باشد که به سرعت ایجاد می‌شود و سپس از بین می‌رود.
محرک‌های احتمالی کوری دندان پس از پر کردن عبارت‌اند از:
- غذاها یا نوشیدنی‌های سرد
- نوشیدنی‌های گرم
- برخورد هوا با دندان، مانند هنگام تنفس از طریق دهان
- غذاهای شیرین
- غذاها و نوشیدنی‌های اسیدی، از جمله میوه، آب میوه و قهوه
- گاز گرفتن هنگام غذا خوردن
چرا پر کردن دندان باعث کوری دندان می‌شود؟
برخی از حساسیت‌های موقت پس از پر کردن دندان رایج است. با این حال، حساسیت مداوم یا شدید پس از پر کردن احتمالاً به دلایل دیگری است که نیاز به درمان دارند. در زیر به علل احتمالی این علامت می‌پردازیم و توضیح می‌دهیم که چه زمانی باید به دندانپزشک مراجعه کرد.
یک عصب تحریک شده
حساسیت کوتاه مدت دندان پس از پر کردن معمولاً به این دلیل رخ می‌دهد که عمل پرکردن باعث تشدید یا ایجاد التهاب در عصب داخل دندان شده است.
لایه‌های بیرونی دندان که مینا هستند معمولاً از عصب در برابر عوامل حساسیت محافظت می‌کنند. با این حال، پرکردگی‌ها به ویژه پرکردگی‌های عمیق می‌توانند به انتهای عصب نزدیک شوند و باعث تحریک و احساسات ناراحت کننده شوند. با بهبودی عصب، حساسیت از بین خواهد رفت. این ممکن است چند روز یا چند هفته طول بکشد. هنگامی که عصب به طور کامل بهبود یافت، فرد نباید تفاوتی بین دندان پر شده و دندان‌های دیگر احساس کند.
تراز نادرست بایت
دندانپزشک باید اطمینان حاصل کند که پرکننده دندان به سایر دندان‌های داخل دهان فشار وارد نمی‌کند. افراد معمولاً در روزهای بعد از عمل، هنگام گاز گرفتن، حساسیت جزئی را تجربه می‌کنند. این حساسیت معمولاً خود به خود از بین می‌رود.
با این حال، هنگامی که پر کردگی بیش از حد بلند است، می‌تواند فشار اضافی را به دندان فرد هنگامی که گاز می‌گیرد وارد کند. این می‌تواند باعث درد و حساسیت شود که اغلب شدیدتر از حساسیت معمولی پس از پر کردن است.
اگر فردی دچار حساسیت شدید یا مشکل در خوردن یا کنار هم قرار دادن دندان‌های خود است، باید از دندانپزشک خود بخواهد تا بایت را بررسی کند. دندانپزشک ممکن است تصمیم بگیرد که نقطه اوج پرکردگی را صاف کند تا به درستی روی بایت قرار بگیرد و ناراحتی را از بین ببرد.
پالپیت
پالپیت التهاب پالپ در عمق دندان است. می‌تواند باعث کوری دندان شود.
پالپیت به طور منظم با پر کردن جزئی رخ نمی‌دهد، اما ممکن است در موارد زیر رخ دهد:
دندان آسیب دیده است، مانند تصادفی که منجر به ترک خوردگی یا شکستگی دندان شده است. حفره بسیار عمیق بود و به لایه پالپ داخلی می‌رسید. دو نوع پالپیت وجود دارد. پالپیت برگشت پذیر به التهاب خفیف اشاره دارد که در آن پالپ سالم می‌ماند و دندان به طور مستقل بهبود می‌یابد. پالپیت برگشت‌ناپذیر زمانی رخ می‌دهد که یک عصب آسیب دیده وجود داشته باشد که شروع به از بین رفتن می‌کند. در این موارد برای نجات دندان نیاز به روت کانال است.
دندانپزشک معمولاً می‌تواند پالپیت را با یک پرکردن جدید یا یک روش ترمیمی مانند کانال ریشه برطرف کند. همچنین ممکن است فرد برای از بین بردن عفونت باکتریایی نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک داشته باشد.
واکنش آلرژیک
برخی از افراد ممکن است واکنش آلرژیک به پر کردن را تجربه کنند. یک بررسی در سال 1393 نشان داد که آمالگام ماده پرکننده‌ای است که اغلب باعث واکنش آلرژیک می‌شود. افراد همچنین ممکن است نسبت به سایر مواد دخیل در این روش، مانند لاتکس موجود در دستکش دندانپزشک، واکنش آلرژیک داشته باشند.
چگونه از کوری دندان جلوگیری کنیم
- تأثیر پر کردن دندان بدون توجه به آمادگی فرد می‌تواند باعث کوری دندان شود.
- با این حال، رعایت بهداشت دهان و دندان بهترین راه برای جلوگیری از کوری دندان است.
- غذاها و نوشیدنی‌هایی که خیلی گرم یا خیلی سرد هستند و غذاهایی که برای جویدن تلاش می‌کنند.
درمان کوری دندان در خانه
همچنین ممکن است فرد روش‌های زیر را در خانه برای کمک به کاهش کوری دندان امتحان کند:
- مصرف مسکن‌های بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن سبب تسکین و درمان کوری دندان می‌شود
- استفاده از پماد بی‌حس‌کننده موضعی طراحی شده برای دهان
- مسواک زدن با ضربه‌های آرام و دایره‌ای روی دندان‌ها و لثه‌ها
- اجتناب از خمیر دندان و محصولات سفید کننده، که می‌تواند حساسیت را بدتر کند
- شستشوی دهان با آب پس از مصرف غذاها یا نوشیدنی‌های اسیدی در درمان کوری دندان ضروری است
- از مسواک زدن بلافاصله بعد از خوردن غذاهای اسیدی خودداری کنید، زیرا انجام این کار ممکن است مینای دندان را از بین ببرد.
اگر کوری دندان در روزهای بعد از پرکردن بهبود نیافت، مهم است که با دندانپزشک صحبت کنید. دندانپزشک باید سایر علل بالقوه حساسیت را که ممکن است به پرکردگی مرتبط نباشد جهت درمان کوری دندان بررسی کند.
چه زمانی به دندانپزشک مراجعه کنیم
اگر دندانی در روزهای بعد از پر کردن دندان کمی حساس باشد، نباید نگران باشید. شما معمولاً با استفاده از داروهای خانگی و خمیردندان‌های حساسیت زدا می‌توانید برای درمان کوری دندان دست به کار شوید. در صورت بدتر شدن حساسیت، مشکل در خوردن، یا علائم دیگری مانند دندان درد یا تب، فرد باید فوراً به دندانپزشک مراجعه کنید.
پر کردن روشی مطمئن و مؤثر برای درمان حفره‌های دندانی است. بیشتر پرکردن‌ها سال‌ها دوام خواهند داشت. مراقبت از دندان‌ها با مسواک زدن و نخ دندان کشیدن روزانه و معاینات منظم دندانپزشکی می‌تواند به پیشگیری از پوسیدگی در آینده کمک کند.
برخی از حساسیت‌ها پس از پر کردن، رایج و مورد انتظار است. با این حال، در صورت بروز حساسیت یا درد شدید یا بروز علائم دیگر مانند تب، ضروری است که به دندانپزشک مراجعه کنید.
